バインチュン・バインザイ(ベトナムの昔話)
Ngày xửa ngày xưa có một vị vua tên là Hùng Vương. Do nhà vua đã già yếu nên Người muốn truyền lại ngôi vị này. Tuy nhiên nhà vua có những 20 người con trai nên Người đắn đo không biết nên nhường ngôi vị này cho ai.
Vào một ngày nọ nhà vua gọi 20 người con trai của mình đến và nói rằng : "Từ ngày tổ tiên của các con sáng lập lên đất nước này , ta là vua thứ 6. Rất may mắn là đất nước của chúng ta đang sống trong hoà bình. Tuy nhiên nay ta đã già yếu và chắc sẽ không còn sống được bao lâu nữa, nên ta muốn truyền lại ngôi vị này cho người con trai nào mang đến lễ vật ý nghĩa nhất và đúng với ý nguyện của ta trong lễ dâng cúng tổ tiên năm nay".
Sau khi nghe nhà vui nói, ai cũng mong muốn lấy được ngai vàng. Nhưng không ai đoán được mong muốn của nhà vua là gì. Các người con trai đoán rằng phải tìm của ngon vật lạ làm lễ vật cúng tổ tiên. Nên các hoàng tử lên rừng xuống biển, đi khắp nơi trên thế giới để tìm kiếm.
Người con trai thứ 18 tên là Lang Liêu tỏ ra rất lo lắng. Mẹ của Lang Liêu vì bệnh hiểm nghèo đã mất sớm nên chàng rất nghèo. Từ nhỏ đến lớn chàng chỉ biết làm ruộng vườn. Tuy nhiên so với các người anh em khác thì chàng rất tốt bụng và có tấm lòng nhân hậu.
Vào một đêm bỗng dưng Lang Liêu nằm mơ và gặp một vị thần. Vị thần nói rằng : "Trên trái đất này không có gì quý hơn hạt gạo. Dù có thật nhiều đồ ăn hiếm có đi chăng nữa thì con người không thể sống được nếu thiếu gạo. Ta khuyên con hãy chuẩn bị lễ vật từ những hạt gạo do chính tay mình vất vả làm ra để dâng lên tổ tiên".
Sau khi tỉnh dậy Lang Liêu nở một nụ cười vì chàng nghĩ rằng những lời vị thần nói thật là đúng. Ngay sau đó, chàng chuẩn bị gạo nếp thơm trắng tinh. Chàng cho gạo nếp phía dưới, đỗ xanh và thịt heo cho vào giữa rồi đổ thêm 1 lớp gạo nếp lên trên, sau đó chàng lấy lá dong gói lại thành một chiếc bánh hình vuông.Ngoài ra chàng còn giã cơm nếp cho nhuyễn rồi nặn thành một chiếc bánh hình tròn.
Ngày lễ dâng cúng tổ tiên đã đến. 20 người con trai mang rất nhiều của ngon vật lạ đến dâng cúng . Nhà vua đi quanh một vòng để xem từng lễ vật do các con trai chuẩn bị. Khi đến chỗ Lang Liêu nhà vua dừng chân lại và hỏi rằng : " Đây là cái gì?" Lang Liêu đã kể lại câu chuyện về lời khuyên của vị thần trong mơ và nói lên ý nghĩa của 2 chiếc bánh mình làm ra. Sau khi xem xong nhà vua quyết định chọn lễ vật của Lang Liêu để dâng cúng tổ tiên.
Sau khi dâng cúng tổ tiên xong, nhà vua chiêu gọi các đại thần đến và cùng ăn lễ vật do Lang Liêu làm. Ai cũng trầm trồ khen ngon. Sau buổi tiệc nhà vua gọi 20 người con trai của mình đến và nói rằng: "Bánh hình vuông tượng trưng cho đất nên ta đặt tên là Bánh Chưng. Bánh hình tròn tượng trưng cho bầu trời nên ta đặt tên là Bánh Dầy. Lang Liêu đã mang đến lễ vật đúng theo ý nguyện của ta nên ta sẽ nhường lại ngôi vị này cho Lang Liêu."
Từ đó trở đi, hàng năm cứ vào dịp Tết đến, người dân làm 2 loại bánh này để dâng cúng tổ tiên. Người ta còn nói vui với nhau rằng: " Nếu không có 2 loại bánh này thì sẽ mất đi hương vị ngày Tết". Và Bánh Chưng Bánh Dầy từ đó đã trở thành biểu tượng trong ngày Tết của dân tộc ta.
昔むかし、フンブォンという名の王さまがいました。
王さまは、年をとってきたので、王位をゆずりたいと考えました。しかし、息子が20人もいるため、だれにゆずるか悩んでいました。
ある日、王さまは20人の息子たちを呼んで、こう言いました。
「先祖がこの国をつくってから、私が6代目の王となる。おかげで、我が国は今も平和な暮らしができている。しかし、私は年をとって、もう長くは生きられないだろう。次の王位をつぐのは、今年の、先祖に祈りをささげる祭で、私の願いどおりの物を持ってきた者だ」
これを聞いた兄弟たちは、みんなが王位につきたいと思いました。
しかし、王の願いは何か、だれもわかりません。ただ、祭の日に、高級な珍しい食べ物を 持ち寄って、競うことだけは、わかっていました。
兄弟たちは、世界中の森や海へ、珍しくておいしい食べ物を さがしに行きました。
18番目の息子、ラン・リウは困りました。
彼は、母親が若いころ 病気で亡くなったので、とても貧しかったのです。子どものころから、米作りや畑仕事しか、したことがありません。
しかし、彼は他の兄弟とくらべて、一番 親切な人でした。
ある夜、ラン・リウは夢の中で、神さまのお告げを聞きました。
「天地の中で 米より尊い物はありません。他に 珍しくておいしい食べ物があったとしても、人は米がなくては生きられないのです。あなたが一生懸命、育てた米を使って、先祖への供え物にしなさい」
夢からさめると、ラン・リウは思わず微笑んでいました。なぜなら、神さまの言うことが正しいと、思ったからです。すぐに、彼は香りが良くて、真っ白で きれいな餅米を取り出しました。その米に、緑豆と豚肉の具を入れて、ラーゾンと呼ばれる大きな葉で包み、四角形にしました。さらに、餅米をすりつぶして練った、丸い形の物も作りました。
いよいよ、祭の日。
王の息子たちは、世界中のおいしい高級な食べ物を 持って集まりました。
王さまは、それらをすべて見てから、ラン・リウが持ってきた食べ物の前で足を止めて、これは何か、と聞きました。ラン・リウは、夢の中で神さまから聞いた話とともに、食べ物について説明しました。すると、王さまはその食べ物を選んで、お供えしました。
お祈りが終わると、王さまは家来たちといっしょに、ラン・リウが持ってきた物を召し上がりました。
「これは、おいしい!」皆が口々にほめました。
王さまは息子たちを集めて、こう言いました。
「丸い形をした食べ物は天をあらわす、バインザーイと名づけよう。そして、四角い形をした食べ物は大地をあらわす、バインチュンと名づけよう。ラン・リウは、私の願いどおりの物を持ってきてくれた。ラン・リウに王位をゆずることにする」
この時から、テト(ベトナムのお正月)になると、バインチュンとバインザイを作るようになりました。バインチュンとバインザイがなければ、『テトの“味”を失う』と言われるほど、テトを代表する食べ物となりました。
おくづけ
バインチュン・バインザイ(ベトナムの昔話)ベトナム語と日本語
文:Kiritani Shoichiro Trần Thị Thanh Thủy
絵:Nguyễn Thị Ngoan
朗読: Phạm Hoàng Anh
校正:Trần Thị Thanh Thủy
日本語朗読:塚崎美津子
企画:一般社団法人大阪ベトナム友好協会
制作:多言語絵本の会RAINBOW
"Tác phẩm này không được bán, điều chỉnh hoặc sửa đổi."
この作品は、販売、改作、改変できません。